- Σύµφωνα µε τις ρυθµίσεις του Ν. 4387/2016, επαναχορηγείται το επίδοµα στους υπερήλικες που χορηγούσε ο ΟΓΑ;
- Τι ίσχυε και τι αλλάζει µε τον νέο νόµο; Από ποιον φορέα χορηγείται σήµερα το επίδοµα; -Ο ΟΓΑ από 1/1/2013 είχε περιορίσει τη χορήγηση του επιδόµατος στους υπερήλικες, καθώς εισήγαγε πολύ αυστηρά κριτήρια και προϋποθέσεις. Τα δύο κυριότερα ήταν ότι για να χορηγηθεί το επίδοµα δεν έπρεπε οι υπερήλικες να εισπράττουν ή να δικαιούνται σύνταξη από οποιονδήποτε άλλον φορέα κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, ενώ έπρεπε να διαµένουν µόνιµα και νόµιµα στην Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση. Το αποτέλεσµα του επανελέγχου των ήδη χορηγουµένων επιδοµάτων ήταν να διακοπεί η χορήγηση σε µεγάλο αριθµό παλαιών δικαιούχων. Με τις ρυθµίσεις του Ν. 4387 του 2016 τα αυστηρά κριτήρια άλλαξαν και δόθηκε η δυνατότητα σε µεγαλύτερο αριθµό ανασφάλιστων να διεκδικήσει το επίδοµα. Με το άρθρο 93 του Νόµου 4387/2016 (ΦΕΚ Α’ 85/12.5.2016) θεσµοθετήθηκε το Επίδοµα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων. Σε εφαρµογή του άρθρου αυΜε τις ρυθµίσεις του Ν. 4387 του 2016 τα αυστηρά κριτήρια άλλαξαν και πλέον δίνεται η δυνατότητα σε µεγαλύτερο αριθµό ενδιαφεροµένων να το διεκδικήσουν. Ποιοι το δικαιούνται, µε ποιες προϋποθέσεις και από ποιον χορηγείται. τού, από 12/5/2016 χορηγείται από τον ΟΓΑ και πλέον σήµερα χορηγείται από τον Οργανισµό Προνοιακών Επιδοµάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Ειδικότερα, σύµφωνα µε τον νόµο, την Κοινή Υπουργική Απόφαση Φ10034/2437/655 και την ερµηνευτική εγκύκλιο, το επίδοµα δίνεται σύµφωνα µε ορισµένες προϋποθέσεις στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
- Ποιοι θεωρούνται ανασφάλιστοι και υπερήλικες και µπορούν να διεκδικήσουν το επίδοµα; – Το επίδοµα δίνεται στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Ειδικότερα: Α. Ανασφάλιστοι θεωρούνται όσοι δεν ασφαλίστηκαν ποτέ σε κανέναν φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή στο ∆ηµόσιο στην Ελλάδα ή το εξωτερικό ή ασφαλίστηκαν για χρονικό διάστηµα που δεν επαρκεί για τη συµπλήρωση των ελάχιστων προϋποθέσεων απονοµής σύνταξης. Μέχρι σήµερα όσοι έχουν δεκαπέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ηµέρες ασφάλισης σε ελληνικούς φορείς ασφάλισης (ΟΑΕΕ, ΙΚΑ, ΕΤΑΑ κ.λπ.), είτε αυτοτελώς, είτε µε διαδοχική ασφάλιση, είτε στο πλαίσιο των Κανονισµών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ∆ιµερών Συµβάσεων Κοινωνικής Ασφάλισης που έχει υπογράψει η Ελλάδα µε άλλες χώρες, αλλά δεν την έχουν λάβει για οποιονδήποτε λόγο (π.χ. λόγω οφειλών κ.λπ.), επειδή θα ελάµβαναν σύνταξη µεγαλύτερη από 360,00 ευρώ µηνιαίως, τότε η αίτηση για τη χορήγηση του επιδόµατος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων απορρίπτονταν. Με πρόσφατη ρύθµιση, που προώθησε το υπουργείο, διευκρινίστηκε ότι «ως έλλειψη ασφαλιστικών προϋποθέσεων για σύνταξη, στην προκειµένη περίπτωση, θεωρείται η µη συµπλήρωση του απαιτούµενου χρόνου ασφάλισης, καθώς και η τυχόν ύπαρξη οφειλής από ασφαλιστικές εισφορές του ασφαλισµένου προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης». Συνεπώς το επίδοµα µπορεί να χορηγηθεί όχι µόνο σε όσους ασφαλισµένους δεν συµπληρώνουν µέχρι τα 67 τους τις ελάχιστες απαιτούµενες χρονικές προϋποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν από τον ΕΦΚΑ, δηλ. τις 4.500 ηµέρες, αλλά και σε όσους ασφαλισµένους έχουν συµπληρώσει τις ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις, αλλά λόγω οφειλών δεν µπορούν να διεκδικήσουν σύνταξη. Η ρύθµιση αυτή ανοίγει τον δρόµο για να λάβουν το επίδοµα οι οφειλέτες του ΕΦΚΑ, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να πληρώσουν τις οφειλές τους εφόσον βέβαια πληρούν όλες τις υπόλοιπες προϋποθέσεις που απαιτούνται. Πρόκειται κυρίως για τους οφειλέτες του πρώην ΟΑΕΕ, οι οποίοι έχουν οφειλές στο Ταµείο τους πάνω από 20.000 ευρώ και δεν µπορούσαν µέχρι σήµερα ούτε σύνταξη να λάβουν αλλά ούτε το επίδοµα των υπερηλίκων να διεκδικήσουν και δεν τύχαιναν καµίας προστασίας. Β. Υπερήλικες θεωρούνται όσοι έχουν συµπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους
- Ποια είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις βάσει των οποίων χορηγείται το Επίδοµα Κοινωνικής Αλληλεγγύης στους υπερήλικες που έχουν συµπληρώσει τα 67; –Το επίδοµα χορηγείται ανεξαρτήτως εθνικότητας σε όσους πληρούν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις: α. ∆εν λαµβάνουν άλλη σύνταξη µεγαλύτερη από 360 ευρώ. Ειδικότερα: -∆εν λαµβάνουν σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό µεγαλύτερη από το πλήρες ποσό του µηνιαίου Επιδόµατος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, ήτοι 360 ευρώ µηνιαίως. -∆εν δικαιούνται σύνταξη από άλλο φορέα (ελληνικό ή του εξωτερικού) µεγαλύτερη από 360 ευρώ µηνιαίως. – ∆εν λαµβάνουν άλλη ασφαλιστική παροχή ή άλλο/-α προνοιακό/-ά επίδοµα/-τα από την Ελλάδα µεγαλύτερο/-α των 360 ευρώ µηνιαίως. Σε περίπτωση που η κατά τα ανωτέρω σύνταξη ή παροχή που λαµβάνουν από την Ελλάδα ή το εξωτερικό είναι µικρότερη από το επίδοµα, δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει µετά την αφαίρεση του ποσού της σύνταξης ή παροχής που λαµβάνουν από το επίδοµα. Αν το ποσό που προκύπτει είναι µικρότερο από είκοσι (20) ευρώ, δεν καταβάλλεται το επίδοµα. β. ∆ιαµένουν µόνιµα και νόµιµα στην Ελλάδα: -∆εκαπέντε (15) συνεχόµενα έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για τη λήψη του επιδόµατος. – Ή δεκαπέντε (15) έτη µεταξύ του 17ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους, εκ των οποίων τα δέκα (10) συνεχόµενα πριν από την υποβολή της αίτησης, και εξακολουθούν να διαµένουν στην Ελλάδα και µετά τη λήψη της παροχής. γ. Πληρούν τα εξής εισοδηµατικά κριτήρια: Το συνολικό ετήσιο ατοµικό φορολογητέο εισόδηµά τους, καθώς και το απαλλασσόµενο ή φορολογούµενο µε ειδικό τρόπο εισόδηµά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τεσσάρων χιλιάδων τριακοσίων είκοσι (4.320) ευρώ ή, στην περίπτωση εγγάµων, το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδηµα, καθώς και το απαλλασσόµενο ή φορολογούµενο µε ειδικό τρόπο εισόδηµα δεν υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων εξακοσίων σαράντα (8.640) ευρώ. Στο εισόδηµα δεν υπολογίζονται: – Οι οικονοµικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτοµα µε αναπηρίες λόγω της αναπηρίας τους. -Το διατροφικό επίδοµα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους µεταµοσχευµένους. – Το επίδοµα ανεργίας. – Η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο µε δικαστική απόφαση ή µε συµβολαιογραφική πράξη ή µε ιδιωτικό έγγραφο. δ. Πληρούν τα εξής περιουσιακά κριτήρια: Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος, σύµφωνα µε τα ανωτέρω, δεν µπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των ενενήντα χιλιάδων (90.000) ευρώ. Κινητή περιουσία: Το τεκµήριο αντικειµενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας του αιτούντος (επιβατικά ΙΧ, ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν µπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ. Οι προϋποθέσεις που ορίζει το άρθρο 93 του Ν. 4387/2016 πρέπει να πληρούνται αθροιστικά. Αν ο/η αιτών/-ούσα δεν πληροί µία από τις προϋποθέσεις που τίθενται από τον ανωτέρω νόµο, αποκλείεται από τη λήψη ή τη συνέχιση της καταβολής της παροχής.
- Προβλέπονται εξαιρέσεις από την παροχή του δικαιώµατος; Ποιους αφορούν; Εξαιρούνται της παροχής οι µοναχοί/-ές, οι οποίοι διαµένουν σε ιερές µονές και συντηρούνται από αυτές και όσοι εκτίουν ποινή στερητική της ελευθερίας. Εξαιρούνται επίσης οι ανασφάλιστοι υπερήλικες και αυτοί που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον ο/η σύζυγος λαµβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή µεγαλύτερη από την παροχή, δηλαδή µεγαλύτερη από 360 ευρώ.
- Με ποιον τρόπο υπολογίζεται το ποσό του επιδόµατος; Σε ποιες περιπτώσεις χορηγείται πλήρες και σε ποιες µειωµένο; Το πλήρες ποσό του µηνιαίου επιδόµατος ανέρχεται σε 360€. Το πλήρες ποσό του επιδόµατος θα χορηγείται σε όσους έχουν 35 έτη και άνω µόνιµης και νόµιµης διαµονής στην Ελλάδα και δεν λαµβάνουν άλλη σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό ή άλλο/-α προνοιακό/-ά επίδοµα/-τα από την Ελλάδα. Το ποσό µειώνεται κατά 1/35 για κάθε ένα έτος που υπολείπεται των 35 ετών διαµονής στη χώρα. Από την 1/1/2022 κατ’ έτος µε κοινή απόφαση των υπουργών Οικονοµικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης το επίδοµα αυξάνεται µε βάση συντελεστή που διαµορφώνεται κατά 50% από τη µεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη µεταβολή του ∆είκτη Τιµών Καταναλωτή του προηγούµενου έτους και δεν υπερβαίνει την ετήσια µεταβολή του ∆είκτη Τιµών Καταναλωτή. Το επίδοµα καταβάλλεται σε µηνιαία βάση για όσους δικαιούχους κάνουν αίτηση από την 1η του επόµενου της υποβολής της αίτησης µήνα.
ΝΑΝΤΙΑ ΣΑΛΤΕΡΗ
Δικηγόρος Νάξος
τηλ 6949615499