ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ ΤΕΚΝΟΥ
Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον σύζυγο της μητέρας (τέκνο γεννημένο σε γάμο).
Η ιδιότητα του τέκνου γεννημένου σε γάμο μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς και ως εκ τούτου το τεκμήριο πατρότητας να ανατραπεί, εάν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από το σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις.
Το τέκνο χάνει την ιδιότητα τέκνου που γεννήθηκε σε γάμο, αναδρομικά από την γέννησή του, μόλις γίνει αμετάκλητη η απόφαση που δέχεται την προσβολή αυτής της ιδιότητάς του.
Από το συνδυασμό των διατάξεων 1465 παρ. 1, 1467 και 1470 εδ. 1 ΑΚ σαφώς συνάγεται ότι το τεκμήριο καταγωγής του τέκνου από γάμο των γονέων του, μπορεί ως μαχητό, να ανατραπεί με την αγωγή προσβολής της πατρότητας, εφόσον συντρέχει κάποια από τις αναφερόμενες στη δεύτερη από τις προπαρατεθείσες διατάξεις (1467 ΑΚ) περιπτώσεις και ότι η προσβολή αυτή αποκλείεται για τον σύζυγο της μητέρας, όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορηθεί τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε απ` αυτόν, και, σε κάθε περίπτωση όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό. Εξάλλου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1601 εδαφ. β` ΑΚ «Αν υπάρχει επείγουσα ανάγκη να εκπροσωπηθεί ο ανήλικος σε συγκεκριμένη δικαιοπραξία ή δίκη, το Δικαστήριο με προσωρινή διαταγή του διορίζει, με αίτηση των συγγενών ή και αυτεπαγγέλτως προσωρινό επίτροπο».
Προσβολή πατρότητας
Δικαίωμα να προσβάλλουν την πατρότητα τέκνου γεννημένου σε γάμο έχουν ο σύζυγος της μητέρας ο οποίος και τεκμαίρεται ως πατέρας, οι γονείς του συζύγου είτε ο καθένας ξεχωριστά είτε και οι δύο μαζί, αν αυτός πέθανε ή κηρύχτηκε σε αφάνεια, το ίδιο το τέκνο, η μητέρα και ο εραστής της μητέρας, αν κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης και ενόσω η μητέρα βρισκόταν σε διάσταση με τον πατέρα, αυτός διατηρούσε με την μητέρα μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια Το δικαίωμα των ως άνω για προσβολή της ταυτότητας είναι αυτοτελές και δεν κληρονομείται, ούτε μεταβιβάζεται. Το δικαίωμα ασκείται είτε αυτοπροσώπως είτε με ειδικό πληρεξούσιο, το οποίο θα περιέχει την συγκεκριμένη εντολή είτε σε περίπτωση που ο δικαιούμενος αντιπροσωπεύεται νόμιμα π.χ. λόγω δικαστικής συμπαράστασης, μετά από άδεια του δικαστηρίου, η οποία δίδεται από το Μονομελές Πρωτοδικείο, από τον νόμιμο αντιπρόσωπό του.
Αυτός που προσβάλλει την πατρότητα του τέκνου πρέπει να αποδείξει:
α) Είτε ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από τον σύζυγό της, όταν π.χ. γεννιέται ένα παιδί διαφορετικής φυλής από αυτήν της μητέρας και του συζύγου. Επίσης το παραπάνω γεγονός μπορεί να αποδειχθεί με εξετάσεις αίματος (ανάλυση DNA) στις οποίες πρέπει να υποβληθούν και οι τρεις ενδιαφερόμενοι, ήτοι η μητέρα, το τέκνο κι ο σύζυγος.
β) Είτε ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει η μητέρα από τον σύζυγο της, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας του για τεκνοποιία ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις.
Οι παραπάνω καταστάσεις πρέπει να έχουν διαρκέσει σε όλο το χρονικό διάστημα της σύλληψης το οποίο ο νόμος το ορίζει ανάμεσα στην τριακοσιοστή και την εκατοστή ογδοηκοστή ημέρα πριν τον τοκετό.
Για ποιους λόγους αποκλείεται η προσβολή της πατρότητας
α)Για το σύζυγο όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν και σε κάθε περίπτωση όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό. Επίσης αποκλείεται για τον σύζυγο και αν αυτός αναγνώρισε ότι το τέκνο είναι δικό του πριν γίνει αμετάκλητη η απόφαση για την προσβολή και αν συγκατατέθηκε στη σύλληψη του τέκνου από τη σύζυγο του με τεχνητή γονιμοποίηση.
β) Για τον πατέρα ή τη μητέρα του συζύγου όταν περάσει ένα έτος αφότου έμαθαν το θάνατο του τελευταίου και τη γέννηση του τέκνου.
γ) Για το παιδί όταν περάσει ένα έτος από την ενηλικίωσή του.
δ) Για την μητέρα όταν περάσει ένα έτος από τον τοκετό ή εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη προσβολή κατά τη διάρκεια του γάμου έξι μήνες αφότου λύθηκε ή ακυρώθηκε ο γάμος με το σύζυγό της.
ε) Για τον εραστή της μητέρας δύο χρόνια από τον τοκετό.
Στ) Τέλος η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται μετά το θάνατο του τέκνου εκτός αν είχε ήδη ασκηθεί η σχετική αγωγή.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ:
Νομιμοποιούμενα πρόσωπα που μπορούν να προβούν σε προσβολή της πατρότητας τέκνου είναι: α) ο σύζυγος της μητέρας, ο οποίος με την αγωγή στρέφεται κατά της μητέρας και του τέκνου αυτής, β) οι ανιόντες και δη η μητέρα ή ο πατέρας του συζύγου (εάν ο σύζυγος πέθανε χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα προσβολής), οι οποίοι με την αγωγή στρέφονται κατά του τέκνου και της μητέρας αυτού, γ)το τέκνο, το οποίο με την αγωγή στρέφεται κατά της μητέρας αυτού και του συζύγου της, δ) η μητέρα του τέκνου, η οποία με την αγωγή της στρέφεται κατά του ίδιου του τέκνου και του συζύγου αυτής, ε) ο άνδρας (εραστής) με τον οποία η μητέρα, βρισκόμενη σε διάσταση με τον σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης, ο οποίος με την αγωγή του στρέφεται κατά του τέκνου και των δύο συζύγων. Η ως άνω αγωγή προσβολής εγείρεται από τα ως άνω πρόσωπα είτε αυτοπροσώπως είτε με ειδικό πληρεξούσιο.
Η προσβολή πατρότητας τέκνου αποκλείεται: α) για τον σύζυγο της μητέρας, εάν παρέλθει ένα (1) έτος αφόρου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε απ’ αυτόν, και σε κάθε περίπτωση, όταν περάσουν πέντε (5) έτη από τον τοκετό, β) για τον πατέρα ή τη μητέρα του συζύγου, όταν περάσει ένα (1) έτος από τότε που πληροφορήθηκαν τον θάνατο του υιού τους (και συζύγου) και την γέννηση του τέκνου, γ) για το ίδιο το τέκνο, εφόσον παρήλθε ένα έτος από την ενηλικίωσή του, δ) για την μητέρα, εφόσον παρέλεθει ένα (1) έτος από τον τοκετό ή εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος για την μη προσβολή της πατρότητας κατά τη διάρκεια του γάμου, έξι (6) μήνες αφότου λύθηκε ή ακυρώθηκε ο γάμος με τον σύζυγό της και ε) για τον εραστή της μητέρας, δύο (2) έτη μετά τον τοκετό.
Αποτέλεσμα της προσβολής πατρότητας είναι ότι το τέκνο χάνει την ιδιότητα τέκνου γεννημένο εντός γάμου αναδρομικά από την γέννησή του και οι συγγενικοί δεσμοί με τον τεκμαιρόμενο πατέρα του και τους συγγενείς αυτού σπάνε. Σε περίπτωση που η διαδικασία προσβολής πατρότητας εκκινήθη από τον εραστή της μητέρας του τέκνου και εξεδόθη αμετάκλητη δικαστική απόφαση που την κάνει δεκτή, τότε επέρχεται αυτομάτως και δικαστική αναγνώριση του τέκνου, με όλες τις έννομες συνέπειες που κάτι τέτοιο συνεπάγεται.