ΝΟΜΟΣ 4670/2020

Αναδρομικά, από τις 28 Φεβρουαρίου ισχύει η περικοπή της σύνταξης κατά 30% σε όσους συνταξιούχους εργάζονται. Εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας που δημοσιεύθηκε , ξεκαθαρίζει το νέο πλαίσιο απασχόλησης των συνταξιούχων, βάσει του νόμου Βρούτση, που ψηφίστηκε στο τέλος Φεβρουαρίου. Η σχετική διάταξη ορίζει πως οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν το 70% της σύνταξής τους καθώς μειώνεται η ποινή που επέβαλλε ο νόμος Κατρούγκαλου και στο εξής η παρακράτηση από το 60% της σύνταξής τους περιορίζεται στο 30%.

Κι όπως επισημαίνεται στην σχετική εγκύκλιο, το ποσό της ακαθάριστης σύνταξης, ή συντάξεων σε περίπτωση συρροής, κύριας και επικουρικής, θα καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% για όσο χρονικό διάστημα ο συνταξιούχος απασχολείται και έχει υποχρέωση ασφάλισης στους Κλάδους Κύριας και Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.

Προσοχή: Οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται στους συνταξιούχους λόγω γήρατος όλων των ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων και του δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων και των προσώπων που λαμβάνουν χορηγία ή βουλευτική σύνταξη, οι οποίοι είτε έχουν αναλάβει εργασία ή ιδιότητα ή δραστηριότητα πριν την 28/2/2020 ή θα αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχόληση μετά την ισχύ του ν. 4670/2020 (νόμος Βρούτση), δηλαδή από 28/2/2020, εφόσον για την εργασία ή την ιδιότητα ή την δραστηριότητα προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ. Συνεπώς, συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία για την οποία είτε λαμβάνουν αμοιβές (π.χ. έξοδα κίνησης) που δεν υπόκεινται βάσει νόμου σε ασφαλιστικές εισφορές είτε λαμβάνουν αποδοχές για τις οποίες παραιτούνται του δικαιώματος είσπραξής τους, δεν εμπίπτουν στις ρυθμίσεις περί αναστολής ή περικοπής της σύνταξής τους, κύριας και επικουρικής.

Ποιους αφορά το νέο καθεστώς

Μείωση της τάξης του 30% της σύνταξής τους έχουν πρόσωπα που συνταξιοδοτούνται από 28/2/2020 και μετά, ανεξάρτητα εάν η ασκούμενη δραστηριότητα αναλήφθηκε πριν ή μετά την συνταξιοδότησή τους, καθώς και πρόσωπα που έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, με βάση το προγενέστερο του ν. 4670/2020 νομοθετικό πλαίσιο, και αναλαμβάνουν την ασκούμενη δραστηριότητα μετά την 28/2/2020.

Προσοχή. Για τους συνταξιούχους, οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία πριν την 13/5/2016 και κατά συνέπεια δεν ίσχυε για αυτούς ο νόμος Κατρούγκαλου αλλά ποιο ευνοϊκό καθεστώς, εφόσον συνεχίζουν την εργασία τους και μετά την έναρξη του νόμου Βρούτση προβλέπεται μεταβατική περίοδος ενός έτους για την περικοπή της σύνταξής τους κατά 30%. Συγκεκριμένα, θα συνεχίζουν να εξαιρούνται έως και την 28/2/2021.

Όσον αφορά στους απασχολούμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας/ανικανότητας, δεν έχουν εφαρμογή οι νέες διατάξεις, αλλά εφαρμόζονται οι διατάξεις της νομοθεσίας κάθε ενταχθέντος στον e-ΕΦΚΑ φορέα.

Παράδειγμα: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ λαμβάνει κύρια σύνταξη ύψους €800,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, και αναλαμβάνει εργασία στον ιδιωτικό τομέα,. Ο εν λόγω συνταξιούχος θα λάβει μειωμένη κύρια και επικουρική σύνταξη κατά 30%, δηλαδή η μηνιαία κύρια σύνταξη θα ανέρχεται σε €560,00 [(€800,00 – (30% x €800,00)] και η μηνιαία επικουρική σύνταξη θα ανέρχεται σε €70,00 [€100,00 – (30% x €100,00)].

Προσοχή όμως. Στις περιπτώσεις που ο συνταξιούχος έχει αναλάβει ή αναλαμβάνει εργασία σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ο νόμος ορίζει την πλήρη αναστολή των κύριων και επικουρικών συντάξεων μέχρι 28/2/2021 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει μέχρι την ημερομηνία αυτή το 61ο έτος της ηλικίας τους, και από 1/3/2022 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας. Μετά τη συμπλήρωση του 61ου έτους ή του 62ου από 1/3/2022 και εφεξής σταματά η πλήρης αναστολή και οι συνταξιούχοι της κατηγορίας αυτής θα έχουν την κατά 30% μείωση της κύριας και της επικουρικής σύνταξης τους.

Παραδείγματα: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €800,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ, που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και οποίος συμπληρώνει το 61ο έτος της ηλικίας του την 10. 2.2021. Μέχρι την συμπλήρωση του 61ου δηλαδή έως και την 10.2.2021 έχει πλήρη αναστολή της σύνταξης και από 11.2.2021 και εφεξής θα υπόκειται στη μείωση που ισχύει για τους λοιπούς συνταξιούχους και επομένως θα λαμβάνει μηνιαία κύρια σύνταξη που ανέρχεται σε €560,00 [(€800,00 – (30% x €800,00)] και επικουρική σύνταξη που ανέρχεται σε €70,00 [€100,00 – (30% x €100,00)].

Άλλος συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €1000,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και συμπληρώνει το 61ο έτος από 1.3.2021 μέχρι και 28.2.2022. Η πλήρης αναστολή καταβολής της κύριας και επικουρικής σύνταξής του υφίσταται μέχρι την ημερομηνία που συμπληρώνει ημερολογιακά το 61ο έτος και στη συνέχεια μειώνεται κατά 30% η κύρια και επικουρική του σύνταξη.

Τέλος, συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €1000,00 και επικουρική σύνταξη, ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και συμπληρώνει το 62ο έτος την 31.5.2022. Μέχρι την ημερομηνία αυτή δηλαδή μέχρι να συμπληρώσει ημερολογιακά το 62ο έτος έχει πλήρη αναστολή της κύριας και επικουρικής σύνταξης. Από 1.6.2022 στον εν λόγω συνταξιούχο η κύρια και επικουρική σύνταξη μειώνεται κατά 30%.

Σε ποιο ποσό υπολογίζεται η μείωση του 30%

Ως προς το ποσό της σύνταξης επί του οποίου διενεργείται η μείωση του 30% επισημαίνεται ότι, βάσει του νόμου, το ποσό που υπόκειται στη μείωση είναι η ακαθάριστη σύνταξη ή συντάξεις (επί συρροής συντάξεων), στην οποία δεν συμπεριλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα αλλά και το επίδομα ανικανότητας.

Μάλιστα, η μείωση της σύνταξης κατά 30%, εφαρμόζεται ανεξαρτήτως του εάν ο συνταξιούχος παρέχει εργασία με μειωμένο ωράριο ή με μειωμένη απασχόληση.

Καταβολή ασφαλιστικών εισφορών

Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 27, κατά το χρόνο απασχόλησης του συνταξιούχου, καταβάλλονται, ανάλογα με την αναληφθείσα απασχόληση, δηλαδή τη μισθωτή απασχόληση ή την αυτοαπασχόληση ή την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος ή την άσκηση δραστηριότητας ασφαλιστέας στον ΟΓΑ, οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 38, 39 και 40 του ν. 4387/2016 όπως ισχύουν με τις διατάξεις του ν. 4670/2020.Επομένως, ο συνταξιούχος καταβάλλει τις προβλεπόμενες κατά περίπτωση ασφαλιστικές εισφορές κύριας, επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας (όπου οι τελευταίες προβλέπονται), καθώς επίσης και όποιες εισφορές ο e-ΕΦΚΑ συνεισπράττει, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις οικείες διατάξεις.

Όσον αφορά στην εισφορά ασθένειας, σημειώνεται ότι ο απασχολούμενος συνταξιούχος υποχρεούται στην καταβολή εισφοράς για ασθένεια επί του μισθού ή του/των ημερομισθίου/ων ή επί της ασφαλιστικής κατηγορίας του άρθρου 37 του ν. 4670/2020, αλλά γίνεται και παρακράτηση εισφοράς ασθένειας επί της σύνταξης, σύμφωνα με το άρθρο 44 του ν. 4387/2016, όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 39 του ν. 4670/2020.

Η προβλεπόμενη εισφορά ασθένειας επί της σύνταξης, βάσει των ανωτέρω διατάξεων, σε περίπτωση περικοπής της σύνταξης, υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που καταβάλλεται, μετά την περικοπή της κύριας και επικουρικής σύνταξης. Σε περίπτωση που προκύπτει πλήρης αναστολή της σύνταξης, εξυπακούεται ότι ο απασχολούμενος συνταξιούχος δεν υποχρεούται στην καταβολή εισφοράς επί της ανασταλείσας σύνταξης.

Οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι που υπάγονται για παροχή υγειονομικής περίθαλψης εκτός ΕΟΠΥΥ, λόγω της απασχόλησης ή της σύνταξης, δεν καταβάλλουν διπλή εισφορά συνταξιούχου και απασχολουμένου, αλλά εξακολουθούν να ισχύουν τα προβλεπόμενα από τους κανονισμούς των φορέων ασθένειας που έχουν διατηρήσει την αυτοτέλειά τους.

Από την καταβολή εισφορών και, συγκεκριμένα, από την εισφορά υπέρ e-ΕΦΚΑ-ΟΓΑ εξαιρούνται, σύμφωνα με τη ρητή πρόβλεψη της παρ. 3α, μόνο οι συνταξιούχοι του πρώην ΟΓΑ οι οποίοι ασκούν δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.

Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την παρ. 3β, οι συνταξιούχοι των λοιπών – πλην ΟΓΑ – ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων κύριας ασφάλισης και του Δημοσίου, που είχαν αναλάβει ή αναλαμβάνουν από 28.2.2020 δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, καταβάλλουν κανονικά την προβλεπόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 4387/2016, όπως έχει αντικατασταθεί με τις διατάξεις του άρθρου 36 του ν. 4670/2020, ασφαλιστική εισφορά.Οι διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 2676/1999, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 16 παρ. 1 του ν. 3863/2010, που προβλέπουν την καταβολή προσαυξημένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών σε περίπτωση συνταξιούχων, λόγω γήρατος, που αναλαμβάνουν δραστηριότητα για την οποία προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ και στο πρώην ΕΤΑΑ, δεν έχουν εφαρμογή, μετά την ισχύ των κοινοποιούμενων διατάξεων.

Αξιοποίηση του χρόνου ασφάλισης

Ο χρόνος ασφάλισης που πραγματοποιείται από τους απασχολούμενους συνταξιούχους μπορεί να αξιοποιηθεί για καταβολή επιπλέον ποσού στην κύρια και την επικουρική σύνταξη τόσο στις περιπτώσεις που γίνεται περικοπή, όσο και στις περιπτώσεις που γίνεται αναστολή της σύνταξης.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παρ. 5, ο απασχολούμενος συνταξιούχος, μετά τη διακοπή της αναληφθείσας εργασίας ή αυτοαπασχόλησης, δύναται, κατόπιν αιτήσεώς του, να λαμβάνει επιπλέον ποσό στην κύρια και την επικουρική του σύνταξη, ως εξής:

α) Για την κύρια σύνταξη, χορηγείται ποσό το οποίο προκύπτει με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης και τις συντάξιμες αποδοχές των άρθρων 24 (τροποποίηση του άρθρου 8 του ν. 4387/2016) και 28 (αντικατάσταση του άρθρου 28 του ν. 4387/2016) του ν. 4670/2020 και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης ως συνταξιούχου.

β) Για την επικουρική σύνταξη, χορηγείται ποσό, που προκύπτει με βάση τον υπολογισμό της επικουρικής σύνταξης, σύμφωνα με το άρθρο 96 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 44 του ν. 4670/2020 και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης, μετά τη συνταξιοδότηση.

ημειώνεται ότι ο ανωτέρω τρόπος αξιοποίησης του χρόνου ασφάλισης στη χορηγούμενη σύνταξη εφαρμόζεται και σε όλες τις περιπτώσεις απασχολούμενων συνταξιούχων, οι οποίοι είχαν λάβει σύνταξη με βάση το προγενέστερο του ν. 4387/2016 νομοθετικό πλαίσιο και συνέχισαν να απασχολούνται χωρίς διακοπή και μετά τις 12.5.2016 και συνεχίζουν και μετά τις 28.2.2020 την απασχόλησή τους, με την προϋπόθεση ότι από τις προϊσχύουσες διατάξεις προβλεπόταν αξιοποίηση του χρόνου απασχόλησης

Δήλωση ανάληψης απασχόλησης

Από την παρ.7 του άρθρου 27 προβλέπεται υποχρέωση των συνταξιούχων που αναλαμβάνουν εργασία για γνωστοποίηση της εργασίας ή της αυτοαπασχόλησης.

Συγκεκριμένα, οι συνταξιούχοι, πριν από την ανάληψη της μισθωτής εργασίας ή της αυτοαπασχόλησης ή της άσκησης του ελευθέρου επαγγέλματος ή της δραστηριότητας της ασφαλιστέας στον πρώην ΟΓΑ, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης στις καθ’ ύλην αρμόδιες για την κύρια και την επικουρική σύνταξη υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί η σχετική δήλωση, καθιερώνεται αυστηρό πρόστιμο το οποίο αντιστοιχεί σε 12 μηνιαίες κύριες και επικουρικές συντάξεις. Το ποσό αυτό καταλογίζεται σε κάθε περίπτωση μη δήλωσης της απασχόλησης εκ μέρους του συνταξιούχου.

Το οφειλόμενο ποσό μπορεί να παρακρατείται από τις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις σε περίπτωση που προκύπτει περικοπή των συντάξεων, καθώς και από τις μελλοντικές συντάξεις, μέχρι το 1/4 του ποσού της μηνιαίας κύριας σύνταξης, έως την εξόφληση της οφειλής. Το ποσό της οφειλής για την επικουρική σύνταξη δύναται να αποπληρωθεί με συμψηφισμό με τις δικαιούμενες από τον e-ΕΦΚΑ (τ. ΕΤΕΑΕΠ) επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ παροχή, σύμφωνα με το άρθρο 46 του ν. 4670/2020.

Διαφορετικά, το ποσό της οφειλής εισπράττεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).

Πρόσωπα που εξαιρούνται από τη μείωση του ποσού της σύνταξης

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 27, εξαιρούνται οι παρακάτω οριζόμενες κατηγορίες:

1. οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, οι οποίοι ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
2. Οι ψυχικά ασθενείς του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 για τους οποίους η ανάληψη μισθωτής εργασίας ή αυτοαπασχόλησης ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 23 ν. 4488/2017.
3. Όσοι συνταξιοδοτούνται από τους λοιπούς, πλην δημοσίου, ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς ως πάσχοντες από παρα-τετραπληγία, καθώς και από τις λοιπές παθήσεις, βάσει του ν. 612/1977 και των διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν.
4. Οι πολιτικοί και στρατιωτικοί συνταξιούχοι του δημοσίου που λαμβάνουν σύνταξη ως πάσχοντες από παρα-τετραπληγία και και τις λοιπές παθήσεις που αναφέρονται στο τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 1 και του άρθρου 26 του πδ 169/2007.
5. Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα του ν. 1140/1981 ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του πδ 169/2007.
6. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
7. Τα πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016, ήτοι οι παθόντες από βίαιο συμβάν, τα θύματα τρομοκρατικών ενεργειών, βάσει των ν. 1897/1990 (Α΄ 120) και 1977/1991 (Α΄ 185), όσοι δικαιούνται πολεμική σύνταξη ή σύνταξη αναπήρου οπλίτη ειρηνικής περιόδου ή σύνταξη Εθνικής Αντίστασης ΟΓΑ ή ανασφάλιστου Αγωνιστή Εθνικής Αντίστασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 168/2007 (Α΄ 209), του π.δ. 169/2007 (Α΄ 210) και των άρθρων 22 και 27 του ν. 1813/1988 (Α΄243), οι λογοτέχνες−καλλιτέχνες που δικαιούνται σύνταξη από το Δημόσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 3075/2002 (Α΄ 297), τα πρόσωπα που λαμβάνουν προσωπική σύνταξη, καθώς και όσοι λαμβάνουν σύνταξη, λόγω αναπηρίας ή λόγω θανάτου που προήλθε πρόδηλα και αναμφισβήτητα, εξαιτίας της υπηρεσίας και ένεκα ταύτης, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 169/2007, σε συνδυασμό και με αυτές του π.δ. 168/2007.